Jakie sezonowe składniki warto wykorzystać w kuchni?

Wykorzystanie sezonowych składników w wegetariańskich i wegańskich potrawach

Wykorzystywanie sezonowych składników w wegetariańskich i wegańskich potrawach to doskonały sposób na wzbogacenie diety o świeże i pełne smaku produkty. Sezonowość nie tylko wpływa na jakość warzyw i owoców, ale również pozwala na twórcze podejście do gotowania. Sezonowe składniki, takie jak wiosenne warzywa, letnie owoce czy jesienne dynie, stanowią bazę wielu pysznych dań, które nie tylko są zdrowe, ale i pełne naturalnych smaków. W poniższej sekcji zaprezentujemy kilka inspiracji, jak wykorzystać sezonowe składniki w wegetariańskich i wegańskich potrawach, zarówno w prostych, jak i bardziej wyrafinowanych daniach.

Wiosna: Rześkie warzywa i świeże zioła

Wiosna to czas, gdy na talerzu dominują świeże, lekkie warzywa oraz zioła, które świetnie komponują się w wegetariańskich i wegańskich potrawach. Sezonowe składniki, takie jak zielony groszek, młode ziemniaki, szczypiorek czy botwina, świetnie nadają się do przygotowania delikatnych sałatek, risotto czy zup kremów.

• Wiosenne risotto z zielonym groszkiem i szparagami: W tym prostym daniu można połączyć wiosenne warzywa z aromatycznymi ziołami, tworząc wyśmienity, pełnowartościowy posiłek.
• Zupa krem z młodych ziemniaków i szczypiorku: To lekka, ale sycąca opcja na wiosenny obiad. Młode ziemniaki i świeży szczypiorek tworzą idealny duet w połączeniu z kremową konsystencją zupy.
• Sałatka z botwiną i rzeżuchą: To orzeźwiająca sałatka, która dostarcza nie tylko witamin, ale również wspaniałych smaków dzięki połączeniu z jogurtem roślinnym lub dressingu na bazie oliwy z oliwek.

Lato: Kolorowe i soczyste owoce

Latem nie można pominąć soczystych owoców i pełnych smaku warzyw, które doskonale sprawdzają się w wegańskich daniach. W tym okresie dostępne są m. in. pomidory, ogórki, papryki, bakłażany, a także jagody i truskawki. W wegetariańskich i wegańskich potrawach latem możemy stworzyć lekkie, pełne witamin dania.

• Letnia zupa chłodnik: Chłodnik na bazie ogórków, pomidorów, cebuli, czosnku i świeżych ziół to świetna opcja na upalne dni. Dodatek koperku i rzeżuchy wprowadza dodatkowy aromat.
• Sałatka z grillowaną papryką i bakłażanem: Grillowane warzywa są świetnym składnikiem do sałatek, które w połączeniu z lekkim dressingiem na bazie oliwy, cytryny i ziół stają się daniem pełnym smaku.
• Truskawkowe curry z ciecierzycą: Truskawki w wegańskim curry to ciekawe połączenie słodkości owoców z pikantnymi przyprawami, co tworzy niezapomniany smak.

Jesień: Dynie, grzyby i warzywa korzeniowe

Jesień to czas, kiedy na talerzach królują dynie, buraki, grzyby, bataty i inne warzywa korzeniowe. W tym okresie można przygotować różnorodne potrawy, które będą pełne aromatu i wspaniałych tekstur. Jesienne potrawy wegańskie często łączą słodycz dyni z wyrazistymi przyprawami, tworząc dania pełne ciepła i smaku.

• Gulasz z dynią i soczewicą: To sycące danie, które łączy dynię z czerwoną soczewicą i aromatycznymi przyprawami, tworzy idealny posiłek na chłodne jesienne dni.
• Wegańskie kotlety grzybowe: Wykorzystując sezonowe grzyby, takie jak pieczarki czy borowiki, możemy przygotować kotlety, które będą pełnoprawnym daniem głównym w diecie wegańskiej.
• Pieczona dynia z batatami i ciecierzycą: Pieczona dynia w połączeniu z batatami oraz ciecierzycą tworzy pełnowartościowy posiłek, który można podać z aromatycznym sosem tahini.

Zima: Kapusta, buraki i korzenne przyprawy

W zimie, mimo ograniczonej dostępności świeżych warzyw, można wykorzystać sezonowe składniki, które wciąż oferują dużą różnorodność smaków. Kapusta, buraki, jarmuż, pietruszka i korzenne przyprawy są doskonałymi składnikami zimowych wegańskich potraw.

• Wegetariańska zupa buraczkowa: Buraki to zimowy hit, który doskonale sprawdza się w zupach. Połączone z ziemniakami, cebulą i czosnkiem tworzą ciepłe, pełne smaku danie.
• Pieczony jarmuż z orzechami: Jarmuż to doskonały wybór na zimowe dania. Pieczony jarmuż w połączeniu z orzechami i oliwą tworzy zdrową, chrupiącą przekąskę.
• Gulasz z kapustą i ziemniakami: Gulasz z kapustą i ziemniakami to klasyka zimowej kuchni, którą można wzbogacić o ciecierzycę lub soczewicę, by zwiększyć wartość białkową dania.

Wykorzystanie sezonowych składników w wegetariańskich i wegańskich potrawach pozwala nie tylko na eksperymentowanie z nowymi smakami, ale także wspiera lokalnych rolników i przyczynia się do dbania o środowisko. Sezonowe składniki są zdrowe, pełne smaku i różnorodne, dzięki czemu możemy cieszyć się różnymi daniami przez cały rok.

Zima w kuchni: Warzywa korzeniowe i inne smaki zimowych miesięcy

Sezon zimowy w kuchni to czas, gdy na naszych talerzach królują pełne smaku, zdrowe i sycące składniki. Choć zima może ograniczać dostępność świeżych produktów, to bogactwo warzyw korzeniowych i innych sezonowych składników pozwala tworzyć pyszne, rozgrzewające dania. Warzywa korzeniowe, takie jak marchew, buraki, seler, pietruszka, czy topinambur, stają się fundamentem wielu zimowych potraw, dostarczając nie tylko cennych witamin i minerałów, ale i pełniąc rolę głównych bohaterów w wielu kuchniach świata.

1. Warzywa korzeniowe: Siła smaku zimy

Warzywa korzeniowe to doskonały wybór na zimowy stół. Dzięki bogatej zawartości skrobi, witamin i minerałów, zapewniają energię i rozgrzewają organizm. Marchew, jeden z najpopularniejszych warzyw korzeniowych, pełna jest beta-karotenu, który nie tylko wpływa na zdrowie oczu, ale także wspiera układ odpornościowy, co jest szczególnie ważne w zimie. Buraki to kolejne zimowe warzywo, które warto włączyć do diety. Bogate w żelazo i kwas foliowy, doskonale wspierają krążenie krwi i pomagają w walce z anemią. Nie można zapominać o selerze, który jest świetnym źródłem błonnika, a także minerałów, takich jak potas i magnez. Dzięki swojemu charakterystycznemu smakowi idealnie pasuje do rozgrzewających zup i potraw jednogarnkowych. Pietruszka, choć często traktowana jako przyprawa, w zimie powinna gościć na naszych talerzach w postaci korzeni, które mają właściwości przeciwzapalne i detoksykacyjne. Warto także eksperymentować z bardziej nietypowym warzywem – topinamburem, który ma delikatny, słodkawy smak i jest bogaty w inulinę, wspomagającą trawienie.

2. Zimowe smaki w kuchni: Korzenne przyprawy i rozgrzewające dania

Zima to czas, kiedy nie tylko warzywa korzeniowe, ale również przyprawy stają się nieodłącznym elementem kuchni. Właściwości rozgrzewające mają m. in. kurkuma, cynamon, gałka muszkatołowa oraz imbir. Kurkuma, popularna w kuchni indyjskiej, oprócz tego, że dodaje potrawom głębokiego koloru, ma działanie przeciwzapalne i wspomaga trawienie. Cynamon, oprócz walorów smakowych, jest także znanym remedium na przeziębienia, a gałka muszkatołowa rozgrzewa i wspomaga układ oddechowy, co ma duże znaczenie w zimowych miesiącach. Przygotowując zimowe potrawy, warto także zwrócić uwagę na bogactwo innych składników, które podkreślają intensywność smaków – np. pieczone bataty, które w połączeniu z cynamonem i gałką muszkatołową tworzą niepowtarzalne danie. Zupy kremy z dodatkiem ciecierzycy, soczewicy lub fasoli, wzbogacone o przyprawy, idealnie komponują się z zimową aurą, rozgrzewając ciało i umysł. Takie potrawy nie tylko sycą, ale także dostarczają organizmowi niezbędnych składników odżywczych w czasie mroźnych dni.

3. Jakie warzywa korzeniowe najlepiej wybierać w zimie?

• Buraki – Idealne do pieczenia, gotowania i jako składnik soków. Doskonale komponują się z orzechami i serem kozim.
• Marchew – Nie tylko w zupach, ale również jako składnik sałatek, zapiekanek i smoothie.
• Pietruszka – Korzeń pietruszki można wykorzystać do bulionów, zapiekanek, a także jako dodatek do potraw mięsnych.
• Topinambur – Działa korzystnie na układ trawienny, idealny do pieczenia, gotowania na parze lub w postaci puree.
• Selery – Wspaniałe do zimowych zup, gulaszy i dań jednogarnkowych. Mają lekko słodkawy smak.

4. Zimowe dodatki: Kapusty, cebula i inne rośliny

W zimowej kuchni nie brakuje także innych warzyw, które idealnie dopełniają potrawy. Kapusta, szczególnie ta biała, czerwona i kiszona, jest bogata w witaminę C i błonnik, wspomagając odporność organizmu. Warto włączyć ją do dań jednogarnkowych, zup czy sałatek. Cebula, w różnych odmianach – biała, czerwona, szalotka – dodaje głębi smaku i aromatu potrawom. Dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym, cebula jest naturalnym wsparciem w okresie grypy i przeziębienia. Na talerzach zimą królują również czosnek, który ma właściwości antywirusowe i wspiera odporność, oraz leek, czyli por, który nadaje potrawom delikatny, lekko słodkawy smak.

Jesień w pełni smaków: Dynia, grzyby i inne pyszności

Jesień to czas, kiedy nasza kuchnia nabiera wyjątkowego charakteru dzięki składnikom pełnym smaku i aromatu. To okres, w którym królują dynia, grzyby oraz inne sezonowe pyszności, które zachwycają nas nie tylko smakiem, ale również zdrowotnymi właściwościami. Jakie produkty warto włączyć do swojej kuchni, by wykorzystać pełnię jesiennych smaków? Poniżej przedstawiamy kilka powodów, dla których warto sięgnąć po te pyszne dary natury.

Dynia – królowa jesieni

Dynia to jedno z najbardziej charakterystycznych warzyw jesieni, a jej różnorodne odmiany zachwycają bogactwem smaku i koloru. Z dyni można przygotować zarówno zupy kremowe, jak i pieczone dania, a także ciasta czy przysmaki na słodko. Jest nie tylko smaczna, ale również pełna wartości odżywczych. Dynia to źródło witamin A, C, E, a także błonnika, który korzystnie wpływa na trawienie. Z tego warzywa można stworzyć niezliczoną ilość potraw: od zup i dań głównych, po desery, takie jak dyniowy sernik czy muffiny z dynią. Jednym z najpopularniejszych jesiennych dań jest zupa krem z dyni, która doskonale rozgrzewa w chłodne dni. W połączeniu z mlekiem kokosowym i delikatnymi przyprawami, takimi jak gałka muszkatołowa czy imbir, zupa zyskuje subtelną głębię smaku. Można także przygotować dynię w wersji wytrawnej, np. w formie makaronu z sosem dyniowym z dodatkiem pieczarek, cebuli i parmezanu, który idealnie komponuje się z aromatem tej pysznej rośliny.

Grzyby – dar lasu na talerzu

Jesień to również sezon na grzyby, które w naszych lasach pojawiają się w pełnej okazałości. Grzyby, takie jak borowiki, pieczarki, podgrzybki czy kanie, to prawdziwa uczta smakowa, która doskonale komponuje się z jesiennymi potrawami. Grzyby są nie tylko smaczne, ale także pełne wartości odżywczych – zawierają białko, witaminy z grupy B oraz minerały, takie jak potas, fosfor czy żelazo. Grzyby w kuchni można wykorzystać na wiele sposobów. Idealnie nadają się do przygotowywania zup grzybowych, które w połączeniu z dodatkiem śmietany i świeżych ziół stanowią aromatyczne danie. Grzyby świetnie komponują się także w risotto grzybowym, makaronie czy jako nadzienie do pierogów. Ich intensywny smak i zapach dodają głębi wielu potrawom, a także wspaniale podkreślają jesienny klimat.

Inne jesienne pyszności

Oprócz dyni i grzybów, jesień to czas, w którym warto sięgnąć po inne sezonowe produkty, takie jak jabłka, śliwki, brzoskwinie, a także orzechy czy brukselka. Te składniki idealnie pasują do jesiennych potraw, dodając im naturalnej słodyczy, chrupkości i pełni smaku. Na przykład, jabłka doskonale nadają się do przygotowania kompotów, ciast, a także do nadzienia mięs. Brukselka natomiast świetnie sprawdzi się w połączeniu z grzybami lub pieczonym mięsem, tworząc pyszne, sycące dania.

Sezonowe produkty w kuchni – dlaczego warto je wykorzystać?

Wykorzystanie sezonowych składników, takich jak dynia, grzyby czy jabłka, ma wiele korzyści. Po pierwsze, są to produkty dostępne w danym okresie roku, więc mają one najlepszy smak i aromat. Ponadto, często są one tańsze i łatwiej dostępne niż produkty spoza sezonu. Korzystając z sezonowych składników, możemy cieszyć się pełnią ich smaku, a także wspierać lokalnych rolników i producentów. Warto również pamiętać, że produkty sezonowe są bogate w składniki odżywcze, ponieważ nie muszą przechodzić przez długotrwały transport czy przechowywanie.

• Dynia: idealna do zup, sałatek, placków, ciast i deserów
• Grzyby: doskonałe w zupach, risotto, makaronach i jako nadzienie do pierogów
• Jabłka: wykorzystywane w ciastach, kompotach, sałatkach, a także do nadzienia mięs
• Brukselka: świetna do pieczenia, gotowania, a także w połączeniu z mięsem i grzybami
• Orzechy: doskonałe do sałatek, wypieków, a także jako przekąska

Jak przechowywać sezonowe składniki, by cieszyć się nimi przez dłużej?

Sezonowe składniki, takie jak świeże owoce i warzywa, są pełne smaku i wartości odżywczych, ale ich sezon trwa krótko. Aby przedłużyć przyjemność z ich konsumpcji, ważne jest odpowiednie przechowywanie. Dzięki kilku prostym trikom możesz cieszyć się smakami lata przez wiele miesięcy. Oto jak to zrobić, aby zachować świeżość produktów przez długi czas:

1. Odpowiednie przechowywanie w lodówce

Lodówka to jedno z najlepszych miejsc do przechowywania wielu sezonowych składników. Jednak warto pamiętać, że nie wszystkie produkty lubią zimno w takim samym stopniu. Na przykład, pomidory, ogórki i papryka tracą swoje walory smakowe w niskich temperaturach, dlatego powinny być przechowywane w chłodnym, ale nie zbyt zimnym miejscu. Z kolei owoce takie jak jagody, truskawki czy sałata najlepiej przechowywać w lodówce, gdzie chłód pomoże zachować ich świeżość przez dłużej. Sałatę warto zawinąć w ręcznik papierowy, który pochłonie nadmiar wilgoci, a następnie umieścić w specjalnej szufladzie na warzywa.

2. Przechowywanie sezonowych owoców i warzyw w specjalnych pojemnikach

By zapewnić jak najdłuższą świeżość, warto inwestować w specjalne pojemniki do przechowywania żywności. Najlepiej sprawdzają się pojemniki, które zapewniają odpowiednią wentylację oraz kontrolują wilgotność. Produkty takie jak truskawki, maliny, czy zioła mogą szybko się psuć, jeśli nie będą odpowiednio przechowywane. Dlatego warto umieścić je w pojemnikach z perforowanymi pokrywkami lub w przeznaczonych do tego woreczkach. Zwiększa to ich trwałość i zapobiega psuciu się spowodowanemu nadmiarem wilgoci.

3. Zamrażanie sezonowych składników

Jeśli chcesz przechować owoce i warzywa na dłużej, jednym z najlepszych rozwiązań jest ich zamrożenie. W ten sposób możesz cieszyć się smakiem sezonowych produktów przez cały rok. Kluczem do udanego zamrażania jest odpowiednie przygotowanie produktów – owoce należy umyć, osuszyć i, jeśli to konieczne, pokroić, a warzywa najlepiej blanszować przed zamrożeniem. Blanszowanie polega na krótkotrwałym obgotowaniu warzyw w gorącej wodzie, a następnie ich schłodzeniu w zimnej wodzie. Dzięki temu zachowują one więcej witamin i smaków. Po odpowiednim przygotowaniu składników, warto umieścić je w szczelnych woreczkach do zamrażania, które zapobiegają utracie smaku i zapachu.

4. Suszenie i konserwowanie owoców oraz warzyw

Innym sposobem na przechowanie sezonowych składników na dłużej jest ich suszenie. To doskonała metoda na produkty, które nie nadają się do zamrożenia. Suszenie owoców, takich jak jabłka, gruszki, śliwki, czy warzyw jak pomidory, papryka czy grzyby, pozwala zachować smak i wartości odżywcze na dłużej. Możesz użyć suszarki do żywności lub tradycyjnej metody suszenia na słońcu, w zależności od warunków pogodowych i dostępnych sprzętów. Owoce i warzywa wysuszone w ten sposób można przechowywać przez wiele miesięcy, używając ich w zimie do przygotowywania potraw, napojów, czy deserów.

5. Przechowywanie w piwnicy i chłodnych pomieszczeniach

W chłodniejszych miesiącach roku, kiedy sezon na świeże produkty mija, warto rozważyć przechowywanie warzyw w chłodnych piwnicach lub spiżarniach. Warzywa takie jak ziemniaki, marchewki, cebula, czy kapusta najlepiej przechowywać w ciemnych, chłodnych miejscach, które zapewniają im optymalne warunki przechowywania. Warto również pamiętać, by nie przechowywać warzyw w jednym miejscu, gdzie mogą się wzajemnie psuć. Oddzielne pojemniki pomogą zachować ich świeżość przez dłuższy czas. Przechowywanie sezonowych składników w odpowiednich warunkach to klucz do przedłużenia ich świeżości. Pamiętaj, aby dostosować metodę przechowywania do konkretnego rodzaju produktu. Dzięki temu, nawet po zakończeniu sezonu, będziesz mógł cieszyć się smakiem świeżych owoców i warzyw przez wiele miesięcy. Zastosowanie odpowiednich pojemników, temperatury przechowywania oraz metod takich jak zamrażanie, suszenie czy konserwowanie pomoże Ci zatrzymać smak lata na dłużej.

Jakie sezonowe składniki warto wykorzystać w kuchni?

Sezonowe składniki to prawdziwa skarbnica smaków i wartości odżywczych, które warto wykorzystać w kuchni, by cieszyć się pełnią smaku przez cały rok. Wybierając produkty zgodne z porą roku, możemy nie tylko przygotować pyszne i zdrowe dania, ale także wspierać lokalnych producentów i zmniejszać nasz ślad węglowy. W tym artykule przedstawiamy, dlaczego warto korzystać z sezonowych składników oraz jakie produkty warto wprowadzić do swojej kuchni w zależności od pory roku.

Sezonowe składniki: korzyści dla zdrowia i smaku

Sezonowe produkty są zbierane w pełni dojrzałości, co oznacza, że zawierają więcej witamin, minerałów i przeciwutleniaczy niż te uprawiane poza sezonem. Dodatkowo, naturalnie dojrzewające warzywa i owoce są smaczniejsze, pełniejsze w smaku i aromacie, co przekłada się na jakość przygotowywanych z nich potraw. Jedzenie sezonowych składników to także sposób na unikanie sztucznych nawozów i pestycydów, które często towarzyszą uprawom poza sezonem. Spożywanie tych produktów pozwala na lepsze funkcjonowanie układu odpornościowego i wspiera zdrowie na dłuższą metę. Co więcej, sezonowe składniki to doskonała okazja, by eksperymentować w kuchni. Z każdą porą roku pojawiają się inne smaki, które można łączyć, tworząc oryginalne dania. Oprócz walorów smakowych, wybierając produkty sezonowe, wspieramy lokalnych rolników, co wpływa na poprawę gospodarki lokalnej oraz zmniejsza emisję CO2, ponieważ nie muszą one być transportowane z odległych miejsc.

Jakie sezonowe składniki warto wykorzystywać w różnych porach roku?

W każdej porze roku znajdziemy szeroką gamę sezonowych składników, które idealnie nadają się do przygotowywania różnorodnych potraw. Warto znać te składniki, by wiedzieć, co będzie najsmaczniejsze i najzdrowsze w danym okresie. Poniżej przedstawiamy listę najpopularniejszych sezonowych składników w zależności od pory roku.

Wiosna:

• Szparagi: Doskonałe do sałatek, zup, a także jako dodatek do dań głównych. Szparagi są źródłem witamin A, C i K oraz kwasu foliowego.
• Rabarbar: Idealny do deserów, kompotów i dżemów, posiada działanie oczyszczające i wspomaga trawienie.
• Truskawki: Oprócz tego, że są pysznym owocem, mają wysoką zawartość witaminy C i błonnika, co wpływa na poprawę odporności.

Lato:

• Pomidor: Pyszny w sałatkach, zupach, czy jako dodatek do kanapek. Pomidory są bogate w likopen, który ma właściwości antynowotworowe.
• Ogórki: Świeże ogórki to świetny składnik do sałatek i koktajli, wspomagają nawodnienie organizmu.
• Maliny: Idealne do deserów, koktajli i ciast, zawierają dużo witaminy C i kwasu elagowego, który ma działanie przeciwzapalne.

Jesień:

• Dynia: Doskonała do zup, puree, a także jako składnik ciast. Dynia jest bogata w beta-karoten, który wspiera zdrowie skóry.
• Jabłka: Można je jeść na surowo, ale świetnie nadają się także do pieczenia, ciast, soków i dżemów. Są źródłem błonnika i witamin z grupy B.
• Gruszki: Idealne do sałatek, deserów, a także jako dodatek do mięs. Gruszki są bogate w błonnik i witaminę C.

Zima:

• Buraki: Znakomite do zup, sałatek, a także pieczone. Buraki są doskonałym źródłem witaminy C, potasu oraz antyoksydantów.
• Kapusta: Idealna do zup i kiszenia, wzmacnia układ odpornościowy i reguluje trawienie.
• Bataty: Doskonałe pieczone lub gotowane, pełne witamin i minerałów, w tym beta-karotenu.

Jak wykorzystywać sezonowe składniki w kuchni?

Wykorzystanie sezonowych składników w kuchni to nie tylko kwestia zdrowia i smaku, ale także kreatywności. Oto kilka pomysłów na wykorzystanie sezonowych warzyw i owoców w codziennych potrawach:

• Zupy: Zupa krem z dyni, pomidorów, buraków czy kukurydzy to doskonały sposób na wykorzystanie sezonowych składników.
• Sałatki: Świeże sezonowe owoce, takie jak truskawki, maliny, czy gruszki, świetnie komponują się z warzywami w sałatkach. Możesz dodać do nich orzechy, sery pleśniowe lub pestki.
• Grillowanie: Lato to doskonały czas na grillowanie. Cukinia, papryka, bakłażany czy kukurydza to idealne warzywa do grillowania, które świetnie smakują w połączeniu z mięsem i rybami.
• Desery: Wykorzystaj sezonowe owoce w deserach. Truskawki, jagody czy rabarbar doskonale komponują się w ciastach, tartach, a także w przetworach.

FAQ

Dlaczego warto jeść sezonowe składniki?
Sezonowe składniki są bogatsze w witaminy, minerały i antyoksydanty, ponieważ są zbierane w pełnej dojrzałości. Są również smaczniejsze i bardziej naturalne. Jakie warzywa są sezonowe w Polsce?
W Polsce sezonowe warzywa to m. in. pomidory, cukinia, dynia, buraki, kapusta oraz ziemniaki. Co można przygotować z sezonowych składników?
Sezonowe składniki doskonale sprawdzają się w zupach, sałatkach, grillowanych daniach, deserach oraz przetworach. Dlaczego warto wspierać lokalnych producentów?
Wspieranie lokalnych producentów pozwala na zakup świeżych i naturalnych produktów, zmniejsza emisję CO2 oraz wspiera gospodarkę lokalną. Jakie owoce są sezonowe w Polsce?
Sezonowe owoce w Polsce to m. in. truskawki, maliny, jabłka, gruszki, borówki, a także śliwki i czereśnie.